ถ้าจะมาไล่ดูกันว่า ปัญหายอดนิยมคนชอบปั่นจักรยานมีอะไรกันบ้าง ต้องไม่พ้นสามข้อนี้อย่างแน่นอนครับ เพราะตั้งแต่เริ่มมีเว็บบอร์ดจักรยาน มาจนถึงยุคมีนิตยสาร รายการทีวี เข้าสู่ยุคโซเชียลเบ่งบาน ย่างเข้าปัจจุบันที่เป็นสังคมนิวนอร์มอลอย่างเต็มตัว คำถามเหล่านี้ ก็ยังคงถูกถามอยู่เรื่อยๆ วันนี้ เราจะมาสรุปคำตอบของสามคำถามนี้ดูครับ เผื่อจะเป็นประโยชน์แก่เพื่อนนักปั่นทุกท่าน
ฟิตติ้งและเลือกอุปกรณ์
คำถามที่พบบ่อยมากคือ เบาะไหนดี รองเท้าอะไรดี กางเกงยี่ห้อไหนจะเหมาะ และ รวมไปถึงปัญหาขี่แล้วเจ็บก้น ปวดไหล่ เมื่อยคอ มือชา ขาปวด เข่าล้า สะบ้าเคล็ด กับอีกร้รอยพันปัญหาร่างกายของเรา เรื่องพวกนี้ หลายๆท่านอาจยังไม่ทราบว่า วลีสำคัญของฟิตตเอร์มือทองหลายๆท่านพูดตรงกันว่า “ปัญหาบางเรือ่งแก้ที่รถ บางเรื่องแก้ที่คน” สะท้อนแนวคิดสำคัญของการทำฟิตติ้ง รวมไปจนถึงการเลือกอุปกรณ์ที่ควรรู้คือ
- คนคือจุดตั้งต้นของการแก้ปัญหา ไม่ใช่อุปกรณ์จะสามารถแก้ปัญหาได้เสมอไป มีนักปั่นมากมายที่เปลี่ยนอุปกรณ์มาแล้วนับสิบรายการ ก็ยังไม่สามารถแก้อาการต่างๆของตนเองได้
- ปัญหาทั้งหมดเชื่อมต่อกัน บางคนมองว่าเมื่อเจ็บก้น หรืออาการชาที่หว่างขา ก็ต้องแก้กันด้วยเบาะเท่านั้น แต่ในความเป็นจริงแล้ว อาการดังกล่าวสามารถเกิดได้จากการเซ็ทแฮนด์ หรือ ความสูงเบาะ ต่างก็ส่งผลต่อนเื่องไปยังส่วนที่ดูเหมือนไม่เกี่ยวได้เลย
ดังนั้น ในกรณีแบบนี้ ทางออกที่เป๊ะที่สุด น่าจะต้องเป็นการไปหาผู้ที่เข้าใจเรื่องเหล่านี้จริงๆเพื่อแก้ปัญหาจะง่ายกว่า อย่างไรก็ดี การทำฟิตติ้ง อาจไม่ใช่สิ่งที่จำเป็นสำหรับนัปั่นทุกคนก็ได้ หากปัญหาที่เกิดไม่ได้ซับซ้อนจนเกินไป การค่อยๆปรับแก้ด้วยตนเองก็สามารถทำได้ สิ่งสำคัญที่สุดอีกประการที่มองข้ามกันก็คือ เราสามารถพัฒนาร่างกายของเราได้ และปัญหาหลายๆอย่างจะบรรเทาลงไปโดยที่แทบไม่ต้องทำอะไรเลย เช่น การมีความยืดหยุ่นของร่างกายที่ดี การมีกล้ามเนื้อแกนกลางลำตัวที่แข็งแรง ทั้งสองอย่างนี้ ทำให้เราขี่จักรยานได้สนุกมากขึ้น และต้องการเวลาเพียงวันละไม่กี่นาทีเท่านั้น
ป้ญหาอาหารกับน้ำดื่ม
คงมีน้อยคนมากๆที่จะปั่นจักรยานออกกำลังกายในระยะเวลาไม่เกินครึ่งชั่วโมง และเื่อเราออกกำลังกายยาวนานถึงระดับหนึ่งชั่วโมง ในสภาพแวดล้อมกลางแจ้ง อุณหภูมิแบบสยามประเทศนี้ อย่างน้อยๆ น้ำดื่มปริมาณ 700 มิลลิลิตรขึ้นไปก็เป็นสิ่งที่ถูกมองข้ามไปไม่น้อยเลย บางคนปั่นออกกำลังกายชั่วโมงกว่าๆ กินน้ำไปเพียงแค่ 3 ครั้งตลอดการปั่นเท่านั้น (ก่อนปั่น หยุดพักหนึ่งครั้ง และ หลังปั่น) เพราะไม่มั่นใจที่จะหยิบขวดน้ำขึ้นมาจิบระหว่างปั่น
นอกจากนี้ เมื่อปั่นจักรยานที่ระยะทางไกลขึ้น ใช้เวลามากขึ้น หลายๆคนไม่สามารถทำได้สำเร็จตามเป้าหมายที่ตั้งใจเพราะมีแหล่งพลังงานไม่พอ หรือเลือกบริโภคอาหารที่ไม่เหมาะสมนัก และอาจลามไปจนถึงการไป”ลอก” วิะีกินของนักปั่นต่างๆที่พบเจอแล้วนำมาทำตามแบบไม่เข้าใจในปัจจัยทั้งหมดของเขา ก็ส่งผลเสียได้มากกว่าผลดีเช่นกัน
พื้นฐานร่างกายกับการขี่จักรยาน
ข้อนี้หลายๆคนไม่ได้ถามกันตรงๆครับ แต่ถามกันอ้อมๆด้วยข้อสงสัยว่า ทำไมปั่ญจักรยานแล้วไม่เป็นเช่นนั้น ไม่ได้แบบนี้ อยากปั่นอย่างนั้นต้องทำอย่างไร อยากปั่นแบบนี้ ต้องปั่นอย่างไหน ซึ่งมันคือเรื่องพื้นฐานของระบบกายภาพ และสมรรถภาพทางการกีฬาซึ่งจริงๆก็แบ่งออกเป็นส่วนๆคร่าวๆได้ดังนี้
- ความสามารถระบบแอโรบิค จักรยานถือเป็นกีฬาและกิจกรรมแบบเอนดูรานซ์ ซึ่งมีพื้นฐานสำคัญของพลังงานมาจากระบบแอโรบิคนี่แหละครับ บางท่านเล่นยิม เล่นกล้าม เล่นกีฬาระยะสั้นๆมาก่อน เมื่อมาขี่จักรยานระยะเวลานาน ก็จะประสบปัญหากันได้บ้าง การพัฒนาระบบแอโรบิค หรือประสิทธิภาพของระบบคาร์ดิโอ เป็นสิ่งสำคัญที่ต้องฝึกฝนพัฒนาเป็นพื้นฐานกันครับ
- ความยืดหยุ่นของร่างกาย อย่างที่เกริ่นกันไปในตอนแรกครับ ปัญหาหลักๆของการปั่นที่ส่งผลเป็นอาการต่างๆ มาจากปัจจัยสำคัญอย่างหนึ่งก็คือความยืดหยุ่นของร่างกายเรานี่เอง เมื่อเราก้มไม่ได้แต่ต้องก้ม เมื่อเราเอื้อมไม่ได้แต่อยากยืด ความยืดหยุ่น(ซึ่งก็เป็นหนึ่งในสมรรถภาพพื้นฐานของทุกกีฬา) จึงเป็นสิ่งที่เราควรฝึกฝน พัฒนา อย่างน้อยๆก็ทำการยืดเหยียดก่อนและหลังปั่น และเสริมด้วยท่าบริหารเพิ่มความยืดหยุ่นนอกเหนือเวลาปั่นเพียงวันละไม่กี่นาทีก็ช่วยได้
- ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ข้อนี้หลายๆคนอาจคิดว่า ขี่จักรยานเราไม่ได้ใช้กล้ามเนื้อแบบนักวิ่ง นักฟุตบอล แต่ในความเป็นจริงแล้ว เราต้องการความแข็งแรงของกล้ามเนื้อสำคัญจากแกนกลางลำตัว ที่จะช่วยให้พยุงร่างกายตอลดเวลาปั่นได้ ทั้งยัง ลดปัญหาจุดจิกจากการปั่นจักรยานได้อย่างมากอีกด้วย และหากต้องการปั่นจักรยานในระดับกีฬาแล้ว ความแข็งแรงของระบบนิวโรวาสคิวลาร์ และระดับพลังงานแบบอะแนโรบิค ก็เป็นเรื่องสำคัญที่ต้องฝึกฝนพัฒนาด้วย
รับชมเนื้อหาในรูปแบบคลิป
ท้ายที่สุดนี้ ต้องฝากเอาไว้ครับว่า ปัญหาพื้นฐานที่พบกันบ่อยๆต่างๆนั้น ยังต้องลงรายละเอียดกันอีกไม่น้อยเลย ดังนั้น โอกาสหน้า จะนำมาเรียบเรียงทีละเรื่องแบบคร่าวๆพอเป็นแนวทางไปเรื่อยๆ เพื่อประโยชน์ของเพื่อนนักปั่นต่อไปนะครับ
